Είναι, αναμφισβήτητα, κάθε άλλο παρά ευχάριστο να μεταφέρει κανείς ανησυχητικά, δυσάρεστα νέα. Ωστόσο, η έλλειψη ενημέρωσης και ο στρουθοκαμηλισμός δεν βοήθησε ποτέ κανέναν, πόσο μάλλον σε θέματα που αφορούν την υγεία… Όπως διαβάζουμε σε άρθρο των The New York Times, σύμφωνα με ανακοίνωση της American Cancer Society, τα ποσοστά καρκίνου του παχέος εντέρου αυξάνουν με γρήγορους ρυθμούς στις νεότερες ηλικίες των 40, των 30 χρόνων ακόμη και των 20 χρόνων -ακόμη και αν τα περιστατικά μειώνονται σε ανθρώπους άνω των 65 χρόνων.

“Δυστυχώς, αποτελεί ένα πρόβλημα που γίνεται όλο και μεγαλύτερο κάθε χρόνο που περνάει” δηλώνει ο Dr. Michael Cecchini, συνδιευθυντής του προγράμματος που αφορά τον καρκίνο του παχέος εντέρου στο Κέντρο για τους Γαστρεντερικούς Καρκίνους και ογκολόγος στο Yale Cancer Center. Προσθέτει μάλιστα ότι αυτού του είδους οι καρκίνοι που πυροδοτούνται σε όλο και πιο πρώιμες ηλικίες, αυξάνουν κατά ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) ανά χρόνο από τα μέσα του 1990 και έπειτα. Η αύξηση αυτή καθιστά τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού ως την πρώτη αιτία θανάτων από καρκίνο στους άνδρες κάτω των 50 ετών και την δεύτερη αιτία στις γυναίκες κάτω των 50 ετών, στις Ηνωμένες Πολιτείες. Για την ακρίβεια, πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται παγκοσμίως και το οποίο οι ειδικοί σπεύδουν με αγωνία να εξηγήσουν.

View this post on Instagram

A post shared by NYT Well (@nyt_well)

Γιατί παρατηρείται αύξηση του ορθοκολικού καρκίνου σε νεότερες ηλικίες;

(Οι καρκίνοι του παχέος εντέρου και του ορθού παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες και συνήθως καταχωρούνται στην ίδια κατηγορία αποκαλούμενοι ως ορθοκολικοί καρκίνοι). “Στους νεότερους ανθρώπους τείνουν να είναι πιο επιθετικοί ενώ, συνήθως, τους ανακαλύπτει κανείς σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο” εξηγεί η Dr. Caitlin Murphy. Όσοι, όμως, διαγιγνώσκονται με καρκίνο αυτού του είδους είναι αρκετά νέοι ώστε να τους έχει γίνει η σύσταση για τακτικούς ελέγχους και screenings -για εκείνες τις εξετάσεις, δηλαδή, που έχουν συντελέσει ώστε να μειωθούν τα ποσοστά στους ενήλικες πάνω από 50 ετών. Αυτός είναι και ο λόγος που το 2021 η επιτροπή του U.S. Preventive Services Task Force μείωσε τη συνιστώμενη ηλικία που ξεκινά κανείς να κάνει εξετάσεις για ορθοκολικό καρκίνο από τα 50 έτη στα 45.

Γενετικές μεταλλάξεις και κληρονομικότητα

Όταν ο καρκίνος εντοπίζεται σε μία ηλικία νεότερη από το συνηθισμένο, οι γιατροί υποπτεύονται ότι -συνήθως- ευθύνονται οι γενετικές μεταλλάξεις. Κάποιες έρευνες μάλιστα έδειξαν ότι οι όγκοι σε αυτούς τους πιο πρώιμα εμφανιζόμενους ορθοκολικούς καρκίνους εμφανίζουν διαφορετικές μεταλλάξεις σε σχέση με όγκους σε μεγαλύτερους ενήλικες. Υπάρχουν ακόμη ενδείξεις ότι το γενετικό υπόβαθρο παίζει σημαντικό ρόλο: “Είναι ξεκάθαρο ότι αν έχει κανείς έναν συγγενή Α’ βαθμού που διαγνώστηκε με ορθοκολικό καρκίνο ή ακόμη και με προ-καρκινικούς πολύποδες, αυτό αυξάνει τον κίνδυνο” εξηγεί ο Dr Cecchini. Ακόμη και οι γενετικοί παράγοντες, ωστόσο, δεν εξηγούν πλήρως τη συνολική εικόνα του φαινομένου αυτού.

Άλλοι παράγοντες που διερευνώνται

Κάποιες έρευνες έχουν συνδέσει τις αλλαγές του τρόπου ζωής και της διατροφής με τα αυξημένα ποσοστά ορθοκολικού καρκίνου, τόσο σε νεότερους ανθρώπους όσο και σε ηλικιακά μεγαλύτερους. Οι νεότερες γενιές έχουν καταναλώσει πολύ περισσότερο κόκκινο κρέας, υπερ-επεξεργασμένες τροφές και ζαχαρώδη ροφήματα ενώ ξεκινούν την κατανάλωση (ενίοτε, υπέρ-κατανάλωση) αλκοόλ πιο νωρίς. Ανάμεσα στο 1992 και το 1998, το κάπνισμα είχε επίσης αυξητικές τάσεις -προτού αυτές μειωθούν και πάλι. Όσο για τη φυσική δραστηριότητα και την άσκηση, για μεγάλα μέρη του πληθυσμού, μειώνεται συνεχώς εδώ και δεκαετίες. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες μαζί με μία αύξηση στην παχυσαρκία από το 1980 και έπειτα, συνδέονται με τον κίνδυνο για εμφάνιση καρκίνου. Και πάλι όμως, όλα αυτά δεν εξηγούν πλήρως την αύξηση στους πρώιμα πυροδοτούμενους ορθοκολικούς καρκίνους.

Οι ειδικοί έχουν ξεκινήσει να εξερευνούν αρκετούς ακόμα παράγοντες όπως η ανισορροπία μεταξύ καλών και κακών βακτηρίων του εντέρου, η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών που προκαλεί αλλαγές στο μικροβίωμα του εντέρου καθώς και η χρήση μη-στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων. Επίσης, όπως τα φάρμακα που ονομάζονται αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (PPI – τα φάρμακα που μειώνουν την παραγωγή οξέος στο στομάχι) και τα ψυχοφάρμακα που απορροφώνται από το έντερο και έχουν χρησιμοποιηθεί τις τελευταίες δεκαετίες.

Κάποιοι ειδικοί πιστεύουν πως η έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες στο περιβάλλον ενοχοποιείται επίσης για την αύξηση των ορθοκολικών καρκίνων σε νεότερες ηλικίες. Όπως κι’ αν έχει -και μέχρι οι ερευνητές να καταλήξουν ακριβώς στην αιτία ή στον συνδυασμό αιτιών που οφείλεται αυτή η ανησυχητική άνοδος- καλό είναι να γνωρίζει κανείς τα συμπτώματα της νόσου, τους παράγοντες που απαιτούν επιπλέον επαγρύπνιση καθώς και τους τρόπους να μειώσουμε τον κίνδυνο (όπως αναφέρονται σε προηγούμενο άρθρο μας, εδώ) ώστε να είναι ενημερωμένος για την καλύτερη δυνατή στρατηγική που μπορεί να εφαρμόσει για την πρόληψη της νόσου.

*Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: istockphoto.com