Και όμως, όταν της μιλάς, οι ευαισθησίες ενός μικρού κοριτσιού, είναι ακόμη παρούσες. Και εκείνη παλεύει, σαν ώριμη πια, να «ευχαριστήσει» τα καμώματα της ψυχής της μικρής Δήμητρας. Ίσως και για αυτό, να παραμένει πάντα μια «επαναστάτρια», ασυμβίβαστη, σθεναρή μα και γλυκιά γυναίκα και ηθοποιός, μα και δασκάλα.
Με αφοπλιστική ειλικρίνεια, η ελκυστική αυτή ύπαρξη μάς ταξιδεύει σε όσα θα μπορούσε να πει πως έμαθε μέχρις ώρας και σε όσα ακόμη ελπίζει. Και όποιος ελπίζει παραμένει «νέος» και δραστήριος όπως εκείνη.
Οι μνήμες των αισθήσεων, η αγάπη της μεταμόρφωσης από τη νηπιακή ηλικία, η ελευθερία της ως παιδί
Είμαι από τους τυχερούς ανθρώπους που έχουν ζήσει σε χωριό και οι μνήμες μου αυτές αφορούν κυρίως τις αισθήσεις. Πράγματα που έχουν να κάνουν όχι τόσο με τις εικόνες αλλά κυρίως με την όσφρηση και την αφή. Η μυρωδιά του χόρτου και της κοπριάς θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντική στη ζωή του ανθρώπου και εγώ είχα την τύχη να την οσφριστώ. Μεγάλωσα λοιπόν στον Παλιό Μυλότοπο, που τότε ήταν ένα μικρό χωριό και βρίσκεται έξω από τα Γιαννιτσά. Οι γονείς μου ήταν δάσκαλοι και οι δύο και επειδή ήταν πολύ δημιουργικοί, έκαναν συχνά γιορτές στο σχολείο στις οποίες συμμετείχα και εγώ ως νήπιο.
Νομίζω μάλιστα ότι από εκεί γεννήθηκε και η δική μου ανάγκη της μεταμόρφωσης. Άρχισα να αντιλαμβάνομαι ότι αυτό είναι κάτι που μου αρέσει πολύ και πάντα περίμενα να έρθει η επόμενη γιορτή του σχολείου. Αυτό, λοιπόν, περιείχε και το κομμάτι της μεταμόρφωσης αλλά και το κομμάτι της έκθεσης μπροστά σε κόσμο. Δεν ντρεπόμουν καθόλου. Η ντροπή ξεκίνησε, όπως σε όλες τις γυναίκες νομίζω, από την εφηβεία και μετά. Τότε όμως ήμουν ένα πολύ ελεύθερο παιδί.
H Aθήνα με το καυσαέριο και τα Εξάρχεια που έχασαν τη μαγεία τους
Τώρα ζω στο κέντρο της Αθήνας εδώ και πολλά χρόνια, όπου λείπει παντελώς η φύση και έτσι η μόνη μυρωδιά που διαχέεται στην ατμόσφαιρα είναι κυρίως αυτή του καυσαερίου. Από την άλλη, στο κέντρο βρίσκονται κάποιες περιοχές που κουβαλάνε μια ενέργεια, έχουν μια γοητεία, όπως τα Εξάρχεια -τουλάχιστον μέχρι πριν λίγο καιρό. Έχω αλλάξει πολλές περιοχές, κάποια στιγμή έμενα και στην Παιανία, που μου άρεσε πολύ αλλά με ταλαιπώρησε κιόλας, λόγω απόστασης. Στα Εξάρχεια ήθελα πάντα να μείνω και μέχρι πρότινος ήταν μια πολύ ζωντανή περιοχή. Έμεναν πάρα πολλοί νέοι άνθρωποι και γίνονταν πολλές εκδηλώσεις που αφορούσαν και τους ίδιους τους κατοίκους, που αποτελούσαν μια συμπαγή κοινωνία. Τώρα τελευταία το μέρος έχει αλλάξει τελείως μορφή, έχουν ανοίξει πάρα πολλά μαγαζιά, έχει πολύ κόσμο και φασαρία και κίνηση.
Eφηβεία και επανάσταση
Στην ηλικία της εφηβείας, παίζει πολύ μεγάλο ρόλο αυτό που ονομάζουμε «επανάσταση». Η επανάσταση για μένα μπορεί να είναι και η συμμετοχή σε μια πολύ σημαντική πορεία, σε μια πολύ σημαντική διεκδίκηση, κάτι που κάνω και τώρα. Μπορεί επίσης να σημαίνει ότι κάνω μια επανάσταση με τον ίδιο μου τον εαυτό. Αν λοιπόν μπορούσα να πω κάτι στον τότε μικρότερο ηλικιακά εαυτό μου, θα ήταν «γιατί δεν έκανες μια επανάσταση νωρίτερα;». Βεβαίως νομίζω ότι σε μένα, από την εφηβεία και πέρα, οι επαναστάσεις γίνονταν με έναν τρόπο πολύ σταδιακό. Δηλαδή, έκανα μικρές μικρές επαναστάσεις, μέχρι που έγινε η μεγάλη, η οποία ήταν ότι αποφάσισα να γίνω ηθοποιός. Έτσι πήγα στη σχολή, φυσικά κρυφά από τους γονείς μου, αν και ήταν δύο υπέροχοι άνθρωποι. Είχα μια ήρεμη και γλυκιά οικογένεια, με πολλή αγάπη, αλλά και αυστηρότητα και πειθαρχία, από την άλλη μεριά. Ήταν ένας συνδυασμός που νομίζω ότι είχε ενδιαφέρον, γιατί ήξερες πάντα ότι είναι εκεί επί της ουσίας.
Μια μικρότερη επανάστασή μου, πριν από αυτήν, ήταν ότι σπούδαζα μουσική και τραγούδι σχεδόν μόνη μου, με έναν τρόπο. Ενώ το κομμάτι του χορού ήταν κάτι που το ήθελαν και οι δικοί μου και με έστειλαν να κάνω μαθήματα, το κομμάτι της μουσικής το έκανα μόνη μου και αυτό ήταν μία επανάσταση για μένα. Σπούδασα ακορντεόν, με ξετρελαίνει ο ήχος του, και μου αρέσουν πολύ και τα χάλκινα. Υπάρχει ένα διονυσιακό στοιχείο σε αυτά, το οποίο κάτι κάνει στον οργανισμό μου -και όχι μόνο στον δικό μου, νομίζω. Άλλη μια επανάστασή μου ήταν ότι ενώ σπούδασα αγγλική φιλολογία και ο πατέρας μου νόμιζε ότι θα κάνω τα χαρτιά μου για να διοριστώ, εγώ είπα ψέματα ότι τα έκανα, κάτι όμως που δεν έγινε ποτέ.
Ζώντας στο… σχολείο
Για να γίνεις ηθοποιός, χρειάζεται το ταλέντο, εξάλλου όλοι μας έχουμε ένα ταλέντο σε κάτι. Δεν αρκεί όμως αυτό, χρειάζεται σκληρή δουλειά και πειθαρχία. Γι’ αυτό και πήγα και στη σχολή, πιστεύω πολύ στην εκπαίδευση και στη μάθηση. Το σχολείο που πήγαινα μικρή εμπεριείχε στο τεράστιο προαύλιό του και το σπίτι του δασκάλου, που ήταν ο πατέρας μου. Άρα εγώ μεγάλωσα σε έναν χώρο που περιείχε και το σχολείο και το σπίτι μου και το θέατρο, γιατί στο προαύλιο γίνονταν και οι παραστάσεις. Πολύ αργότερα κατάλαβα ότι μου το προσέφερε για το μέλλον μου αυτή η συνθήκη.
Αποτυχία και προδοσία: η δύσκολη διαχείριση
Μέχρι πρότινος η έννοια της καταστροφολογίας ήταν έντονη σε μένα. Όταν γινόταν κάτι, έπρεπε αυτό να συμπαρασύρει και όλα τα υπόλοιπα. Το κομμάτι της αποτυχίας επίσης μου ήταν πολύ έντονο, γιατί στην οικογένειά μου δεν είχα συνηθίσει σε κάτι τέτοιο. Οπότε όταν ήρθα στην Αθήνα και δεν είχα παντού επιτυχίες, άρχισε αυτό να με εγκλωβίζει αρκετά. Μέχρι που το συνειδητοποίησα και ξεκίνησα να το δουλεύω.
Πιστεύω ότι η διαχείριση της αποτυχίας είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στον άνθρωπο, και ειδικά στη γυναίκα. Εχω ζήσει και αρκετές προδοσίες. Όλη η ζωή μας είναι μια συνεχής διάδραση με τους άλλους ανθρώπους.
Όταν σε μια σχέση σε οποιοδήποτε επίπεδο, ο άλλος σού παίρνει ένα κομμάτι σου που δεν το αξίζει, εκεί παίζεται το θέμα της προδοσίας. Αποτελούμαστε από κομμάτια, που όταν γίνονται ένα όλον, τότε είμαστε καλά με τον εαυτό μας και ισορροπημένοι. Δεν ξέρω όμως αν στη ζωή μας μπορούν να ενωθούν και πότε όλα αυτά τα κομμάτια.
Πολλές φορές περιμένουμε κάτι από τον άλλον, χωρίς να του το ζητήσουμε. Αυτή είναι η στάση της αναμονής, η οποία δεν νομίζω ότι μας εμπνέει και δεν είναι δική μας ακριβώς, είναι λίγο επίκτητη, μας έμαθαν να πιστεύουμε ότι δεν πρέπει να έχουμε την ανάγκη να ζητήσουμε κάτι -και αυτό δεν είναι καλό τελικά, δεν βοηθάει σε τίποτα. Ισα ίσα, που δύναμη είναι να πεις στον άλλο την ανάγκη σου. Όταν θα φτάσει η στιγμή που θα πω στον άλλον, έχω ανάγκη αυτό, πραγματικά θα πω «μπράβο στον εαυτό μου».
Ο έρωτας που κερδίζει τον θάνατο
Θεωρώ ότι ο έρωτας είναι πολύ σημαντικός στη ζωή μας, αν καταφέρει κανείς πραγματικά να ερωτευτεί σε βάθος, να δοθεί δηλαδή ειλικρινά. Τότε θα έχει κερδίσει την ίδια του τη ζωή -και τον θάνατο μαζί. Γιατί είναι κάτι που έχει να κάνει με εμάς τους ίδιους, δεν έχει να κάνει με τον άλλον. Πώς δηλαδή μπορείς να κάνεις την υπέρβαση, ώστε να δοθείς ολοκληρωτικά. Δυστυχώς, τις περισσότερες φορές υπάρχει ο φόβος, που σε κάνει όταν φτάνεις σε ένα τέτοιο σημείο, τελικά να αποχωρείς. Συνδέουμε τον έρωτα με την απώλεια, γιατί είναι σαν να ξέρουμε ότι αυτό που έχουμε και μας δημιουργεί τεράστια ευτυχία και πληρότητα, κάποια στιγμή θα το χάσουμε. Δεν είναι τυχαίο που όλο το δυτικό ψυχολογικό θέατρο εκεί στηρίχθηκε -σε έρωτες που τελικά ήταν ανεκπλήρωτοι. Αυτό είναι το δόγμα της Δύσης με έναν τρόπο.
Τα βαθιά μας, τα καλά κρυμμένα
Στο θέατρο ο ηθοποιός συνομιλεί πάντα με τον ρόλο του. Δεν υπάρχει περίπτωση να παίξεις έναν ρόλο ο οποίος εν δυνάμει δεν έχει ένα στοιχείο δικό σου κάπου κρυμμένο. Αυτό το κρυφό μπορεί ακόμα και να μην το έχεις ανακαλύψει σε σένα αλλά καταλαβαίνεις ότι είναι ένα κομματάκι το οποίο το έχεις καταχωνιάσει κάπου στο βάθος. Κάπου εκεί υπάρχει και το ενδιαφέρον για τον ρόλο. Έτσι κι αλλιώς πιστεύω ότι έχουμε κομμάτια μας που τα δίνουμε στους ρόλους -και το αντίστροφο. Τώρα με τις «Δούλες», πραγματικά έμεινα λίγο μετέωρη, γιατί συνήθως παίζω ρόλους δυναμικών γυναικών ή τουλάχιστον που έχουν μια εξουσία. Για μένα, ενδιαφέρον έχει η κρυφή εξουσία. Ας πούμε στον «Πατέρα» που έπαιξα πριν από τρία χρόνια, η Λόρα έχει μια κρυφή εξουσία που εμφανίζεται σαν ρωγμή στο τέλος. Τώρα λοιπόν στις «Δούλες», είπα στον Άρη Τρουπάκη, τον σκηνοθέτη μας, ότι δεν μπορώ να κάνω τη δούλα, συνέχεια σκυφτή, πραγματικά έχω πρόβλημα. Μου έκλεισε λοιπόν το μάτι και συνεχίσαμε την πρόβα -αυτό έγινε, είχε πλάκα. Βρήκα λοιπόν στοιχεία σε αυτό τον ρόλο, τα οποία δεν θα τα έβρισκα διαφορετικά στη ζωή μου. Το έργο έχει αρκετά κωμικά στοιχεία, τα οποία τα έχουμε τονίσει. Μου αρέσει να γελάω αλλά δεν το κάνω συχνά. Νομίζω ότι έχει να κάνει με την ιδέα που έχω στο μυαλό μου για την εικόνα μου. Γιατί όλοι έχουμε μια εικόνα για τον εαυτό μας, η οποία είναι ψευδής βέβαια. Οπότε, πολλές φορές έχω πιάσει τον εαυτό μου να το μαζεύει, να θέλει δηλαδή να γελάσει και να μην αφήνομαι. Υπάρχει ο φόβος, εσφαλμένα φυσικά, να μη δώσω στον άλλον τη δυνατότητα να έρθει πολύ κοντά μου. Σε περιβάλλον που δεν μου είναι οικείο, κρατάω απόσταση. Στους φίλους μου, είμαι εντελώς διαφορετικό πλάσμα.
Το ρίσκο
Στη ζωή μου αδιαπραγμάτευτη είναι η έλλειψη της ελευθερίας και το όνειρό μου είναι να ταξιδέψω πολύ. Επειδή στα ταξίδια συναντάς άγνωστα τοπία, νιώθω ότι παίρνω ρίσκο και αυτό νομίζω ότι είναι το μόνο που μπορεί να σε φέρει πιο κοντά στον εαυτό σου και στους άλλους. Το ρίσκο.
*Η παράσταση «Οι δούλες» θα παρουσιάζεται έως 30/01/2024.
