Φαντάσου αυτή τη συνθήκη: Έχεις αντιμετωπίσει μία πραγματικά ανησυχητική, στρεσογόνα ή λυπητερή κατάσταση. Η δύσκολη μέρα τελειώνει και, επιτέλους, βρίσκεσαι στο κρεβατάκι σου με την προσδοκία να αποφορτιστείς και να ξεκουραστείς. Την επόμενη μέρα, όμως, ξυπνάς νιώθοντας χάλια. Νιώθεις εξουθενωμένη, αγχωμένη, με τον συναισθηματικό αντίκτυπο της προηγούμενης μέρας να επανέρχεται σαν παλιρροϊκό κύμα. Αν αναρωτιέσαι γιατί νιώθεις έτσι, υπάρχει εξήγηση: Μπορεί να βιώνεις το ψυχικό φαινόμενο που αποκαλείται συναισθηματικό…hangover! Ο όρος μπορεί να μην είναι τόσο ευρέως διαδεδομένος -όπως το γνωστό hangover που προκύπτει μετά την κατανάλωση αλκοόλ- ωστόσο, το φαινόμενο αυτό υπάρχει πράγματι και αποτελεί μια πτυχή της συναισθηματικής μας ζωής. Ας δούμε παρακάτω τί χρειάζεται να γνωρίζουμε γι’ αυτό.

Τι είναι το συναισθηματικό hangover

«Το συναισθηματικό hangover δεν διαφέρει και τόσο πολύ από αυτό που γνωρίζουμε ως hangover από το αλκοόλ ή από οποιαδήποτε άλλη ουσία. Ωστόσο, αντί να έπεται από μια βραδιά κραιπάλης με αλκοόλ προκύπτει ως απόρροια ενός τραυματικού, συναισθηματικά εξαντλητικού γεγονότος», εξηγεί η κλινική κοινωνική λειτουργός Madeline Weinfeld. Είναι πιθανόν κάποιος να νιώσει αυτού του είδους το hangover την επόμενη ημέρα έπειτα από ένα τέτοιο γεγονός ενώ μπορεί να τον ταλαιπωρεί καθόλη τη διάρκειά της.

Μια όμως και ο καθένας μας είναι διαφορετικός, το συναισθηματικό hangover μπορεί να κρατήσει λιγότερο ή και περισσότερο -εξαρτάται από το άτομο και την κατάσταση. Αν, όμως, τα συμπτώματα διαρκούν για αρκετές μέρες αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι μπορεί να υποβόσκει και κάποια άλλη κατάσταση όπως μία αγχώδης διαταραχή ή κατάθλιψη.

“Το συναισθηματικό hangover αφορά τον τρόπο με τον οποίο τα συναισθήματα τείνουν να παραμένουν και να επηρεάζουν τη διάθεση μας για κάποιο διάστημα έπειτα από το δύσκολο ή τραυματικό γεγονός” λέει η κλινική κοινωνική λειτουργός Elise Robinson. Το ανθρώπινο σώμα δεν προορίζεται ώστε να διαχειρίζεται ατέλειωτες ποσότητες συναισθημάτων υψηλής έντασης για παρακαταμένες χρονικές περιόδους” προσθέτει.

Όπως εξηγεί, αυτές οι εμπειρίες πυροδοτούν την έκλυση των ορμόνων του στρες στον εγκέφαλο μας. Απαιτείται κάποιος χρόνος ώστε το σώμα μας να εξισορροπήσει αυτές τις ορμόνες, κάτι που οδηγεί σε βραχυπρόθεσμα συναισθήματα συναισθηματικής εξάντλησης και πνευματικής κόπωσης τα οποία συνδέονται με το συναισθηματικό hangover.

Το πιθανότερο είναι ότι οι περισσότεροι άνθρωποι είναι εξοικειωμένοι με τον παραδοσιακό όρο του hangover αλλά όχι με το συναισθηματικό hangover. Ωστόσο, το τελευταίο αποτελεί μία απολύτως αληθινή, πραγματική συναισθηματική κατάσταση. Για την ακρίβεια, ερευνητές του New York University που μελέτησαν τα συναισθηματικά hangovers ανακάλυψαν -μέσω σπινθηρογραφημάτων εγκεφάλου- ότι αυτές οι συναισθηματικές καταστάσεις που επηρεάζουν τον εγκέφαλο μπορούν να επιμείνουν για μία παρατεταμένη χρονική περίοδο έπειτα από ένα συναισθηματικό γεγονός. Ανακάλυψαν επίσης πως οι άνθρωποι συχνά θυμούνται τα συναισθηματικά γεγονότα με διαφορετικό τροπο απ’ ότι άλλα γεγονότα που δεν περιλαμβάνουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις. Είναι λοιπόν πιθανόν να έχεις ζήσει την εμπειρία ενός συναισθηματικού hangover αλλά να μην γνώριζες ακριβώς περί τίνος πρόκειται.

Τα χαρακτηριστικά του συναισθηματικού hangover

Όπως προαναφέραμε, τα συναισθηματικά hangovers μπορεί να διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Μπορεί κάποιος να βιώνει ένα ή δύο σωματικά ή συναισθηματικά συμπτώματα ή μπορεί να έχει ταυτόχρονα αρκετά από αυτά. Τα πιο συνηθισμένα σημάδια του συναισθηματικού hangover περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

Σωματικά συμπτώματα

• Κόπωση
• Ένταση στους μυς
• Νωθρότητα
• Πονοκέφαλος
• Ζαλάδα
• Ναυτία ή στομαχικές διαταραχές
• Πόνος στο στήθος

Συναισθηματικά συμπτώματα

• Νιώθεις συναισθηματικά καταβεβλημένος/η
• Εξάντληση
• Ευερέθιστότητα
• Brain fog
• Κλάμα, λύπη
• Άγχος
• Επιθυμία για απομόνωση
• Δυσκολίες στον ύπνο
• Ανησυχία

Αν βιώνεις τα παραπάνω συμπτώματα, αφουγκράσου τον εαυτό σου και δώσε του χρόνο. Αυτά τα συναισθήματα και οι αισθήσεις είναι μηνύματα από τον νου και το σώμα ώστε να επιβραδύνεις λίγο και να φροντίσεις τον εαυτό σου, εξηγεί η Robinson. Τα σώματα μας γνωρίζουν τί μπορούν να διαχειριστούν και μας στέλνουν σημάδια όταν οι δυνατότητες και οι αντοχές μας μειώνονται. Καλώς ή κακώς, ο οργανισμός μας θ’ αναλάβει δράση αν συνεχίζουμε να φορτωνόμαστε περισσότερα απ’ όσα αντέχουμε και ν’ αγνοούμε τα σημάδια για λίγη παραπάνω υποστήριξη και προσοχή ώστε να ξεπεράσουμε τις δύσκολες στιγμές.

Οι αιτίες του συναισθηματικού hangover

Και πάλι, αυτές μπορεί να ποικίλουν από άτομο σε άτομο. “Τα συναισθηματικά hangovers μπορεί να προκληθούν από προφανή γεγονότα που έχουν έντονη επίδραση ή από πράγματα που φαίνονται συνηθισμένα και οτιδήποτε στο ενδιάμεσο” εξηγεί η Robinson. Ας δούμε παρακάτω κάποια χαρακτηριστικά παραδείγματα γεγονότων που μπορούν να προκαλέσουν συναισθηματικά hangovers.

• Ένας τσακωμός, μία διένεξη με ένα αγαπημένο πρόσωπο
• Απόλυση από την εργασία μας
• Θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου
• Χωρισμός
• Μια σημαντική αλλαγή ζωής
• Τραυματικά γεγονότα
• Φυσικές καταστροφές
• Μια έντονη συνεδρία ψυχοθεραπείας

Ωστόσο, είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι, κάποιες φορές, τα συναισθηματικά hangovers δεν προκύπτουν μόνο έπειτα από αρνητικά συμβάντα αλλά, ενίοτε, και έπειτα από χαρούμενα γεγονότα. “Τα συναισθηματικά hangovers δεν οφείλονται έξ’ ολοκλήρου σε αρνητικές εμπειρίες. Μπορεί κανείς να βιώνει επίσης παρόμοια συμπτώματα και αντιδράσεις λόγω έντονων θετικών γεγονότων στη ζωή, όπως είναι οι γάμοι, οι προαγωγές, ακόμη και οι συναυλίες που μας φορτίζουν έντονα συναισθηματικά ή οι διακοπές, σύμφωνα με την Robinson. Οτιδήποτε περιλαμβάνει πολλά ερεθίσματα και έντονα συναισθήματα μπορεί να έχει έναν αντίκτυπο στην ενέργειά μας. Εν συντομία: Μπορεί να μας πάρει χρόνο να επιστρέψουμε στην κανονικότητα μας έπειτα από ένα γεγονός υψηλής συναισθηματικής έντασης,  θετικό ή αρνητικό.

Πηγή φωτογραφιών: istockphoto.com